پیروز شدند : اعراب
نام و وجه تسمیه : «ولجه» موضعی بوده‌است، میان استان کشتگر(شکل عربی‌شده: کسکر) در ناحیه خشکی و در جانب شرقی نهروان. در ولجه و مجاور نهر آبی که به رود دجله می‌ریزد، جنگ ولجه درگرفته‌است و بهمین خاطر نام این نبرد ولجه شد.
برخی از فرماندهان و سرداران: از اعراب خالد بن ولید نامبرده شده و از ایرانیان اندرزاغر و کارن یا قارن و انوشجان یا انوشجان و بهمن جادویه
تلفات و قوا: از تعداد لشکر سپاه اعراب ۱۵۰۰۰ و ایرانیان حدودا ۳۰۰۰۰ که البته۲۵۰۰۰ نیز آورده شده و تلفات سپاه اعراب کم و حدودا ۲۰۰۰ نفر بود و از ایرانیان تلفات بسیار و حدودا ۲۰۰۰۰ کشته یادشده.
زمان : آوریل ۶۳۳ میلادی و حدودا محرم ۱۲هجری
شرح و اتفاقات: دربار ایران با آگاهی از شکست سپاه ابران در جنگ مذار، به یکی از امرای عرب حیره بنام اندرزعز (ظاهراً این شخص همان اندرزاغر یا اندرزاگری است که پیشتر درباره اش گفتم) که تبعیت ایرانرا پذیرفته بوده دستور داد تا خود را برای رویاروئی با خالد آماده سازد. سردار مزبور با پنجاه هزار مرد جنگی خود را به عراق رسانید و درکنار دجله فرودآمد. یکی دیگر از سرداران ایرانی بنام هزارسوار (به اشتباه آن را هزار عدد سوار گمان نکنید) نیز از مدائن آهنگ عراق کرد. خالد که آوازهی دلاوری و مردانگی هزارسوار را شنیده و درعین حال بیش از بیست هزارتن سپاهی با خودنداشت ، تدبیری اندیشید: دستور داد چهارهزار تن از سپاهیان مسلمان درکمین گاهی بمانند و منتظر فرمان او باشند. طبیق تصمیم خالد، این فرمان هنگامی صادر میگردید که سپاهیان دو طرف با یکدیگر وارد نبرد می شدند .
هنگامی که آرایش صفها به پایان رسید، خالد در پیشاپیش سپاه ابوبکر قرار گرفت و مبارز طلبيد. هزارسوار از سپاه ایران بیرون آمد و با خالد به مقابله پرداخت و پس از نبردی سخت خالد نیزه ای درشکم هزار سوار فرو برده او را به هلاکت رسانید. در همين هنگام فرمان معهود نیز صادر گردید با اشاره ی خالد، چهار هزار تن سپاهی از کمینگاه خویش بیرون آمده ایرانیان را مورد حمله وکشت وکشتار قراردادند وسپاه ایران شکست خورده هزیمت اختیار کرد. میگویند خالد عهد کرده بود که تا هزار نفر را به هلاکت نرسانده باشد، دست به طعام نبرد .و آمده وی هنگامی اقدام به خوردن غذا کرد که مقصود
